Cách phòng trừ Bọ nhảy trên cây rau

    (Bọ nhảy tên khoa học: Phyllotreta striolata; Họ: Chrysomelidae – Bộ: Coleoptera)

    Rau là một trong 06 nhóm sản phẩm nông nghiệp chủ lực của Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), việc phát triển trồng rau đáp ứng tiêu chí của ngành nông nghiệp đô thị, phù hợp với điều kiện sinh thái của Thành phố. Các loại cây rau phổ biến tại TP.HCM gồm có 02 nhóm rau ăn quả và rau ăn lá, trong đó rau ăn lá các hộ dân thường trồng các loại rau như cải xanh, cải ngọt, cải trắng, cải thìa,… đây là những loại rau cải thường bị Bọ nhảy gây hại và loại côn trùng này có thể phát sinh quanh năm nhưng thường gây hại nhiều vào mùa khô (từ tháng 2 đến tháng 4 dương lịch). Bọ nhảy có thể gây hại ở tất cả các bộ phận của cây gồm thân, rễ, lá, củ. Cá biệt là cả ấu trùng và thành trùng đều gây hại nên rất khó phòng trừ. Do đó, Bọ nhảy gây thiệt hại đáng kể cho lá và ảnh hưởng đến sức khỏe của cây rau.

    Bọ nhảy có tên khoa học: Phyllotreta striolata; Họ: Chrysomelidae – Bộ: Coleoptera

1. Ký chủ: Bọ nhảy gây hại trên các loại cây thuộc họ cải và một số loài cây trồng khác như cây họ cà.
2. Triệu chứng gây hại: Trưởng thành gặm lá, thân cây tạo thành lỗ răng cưa trên lá, khi mật độ cao gây hại nặng làm lá vàng, cây còi cọc phát triển kém. Bọ nhảy gây hại nặng giai đoạn cây con.
3. Đặc điểm hình thái: Thành trùng rất nhỏ, dài 01 – 03 mm hình bầu dục, giữa cánh cứng có sọc cong hình vỏ đậu phộng, màu vàng nhạt chạy theo cánh. Ấu trùng hình ống, màu vàng nhạt dài khoảng 04 mm.

4. Đặc điểm sinh học và sinh thái

* Vòng đời: 60 – 68 ngày

– Trứng: 05 – 07 ngày

– Sâu non: 30 – 35 ngày

– Nhộng: 20 – 25  ngày

– Trưởng thành: có thể sống từ 15 – 20 ngày.

    Bọ nhảy trưởng thành hoạt động rất nhanh nhẹn, có khả năng di chuyển bay nhảy từ ruộng này sang ruộng khác. Mỗi con cái có thể đẻ từ 25 – 200 trứng. Trứng được đẻ dưới đất, sâu khoảng 02 – 03 cm gần gốc cây ký chủ.

    Ấu trùng nằm trong đất, gặm ăn rễ cây; con trưởng thành ăn lá, đục thành từng lỗ trên lá cải làm cây sinh trưởng cằn cõi và ảnh hưởng đến chất lượng thương phẩm. Bọ nhảy làm nhộng dưới đất. Trong mùa khô Bọ nhảy thường gây hại nặng hơn trong mùa mưa.

5. Thiên địch: Người ta ghi nhận có một số loài tuyến trùng tấn công ấu trùng Bọ nhảy. Có nhiều loài nấm, vi sinh vật ký sinh giai đoạn trưởng thành
6. Biện pháp phòng trị

– Áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp đối với Bọ nhảy có hiệu quả cao như vệ sinh đồng ruộng, phơi ải, che phủ bạt nilong, luân canh với cây trồng khác họ cải.

– Vệ sinh đồng ruộng: gom tàn dư để ủ phân hoặc đốt.

– Luân canh với cây trồng khác họ cải, đặc biệt có hiệu quả khi luân canh với cây lúa nước. Ứng dụng các giải pháp rào cản vật lý như sử dụng các nhà lưới trồng rau,…

– Sử dụng phân chuồng ủ hoai mục có tác dụng tiêu diệt ấu trùng.

– Trong mùa mưa nên trồng trong nhà lưới giúp cho cây có khả năng chống bệnh tốt hơn.

– Dùng chế phẩm nấm Metarhizium anisopliae có khả năng hạn chế bọ nhảy, có thể dùng các loại thuốc khác như Emamectin benzoate + Matrine, Azadirachtin, Celastrus angulatus, Matrine… Chú ý phun thuốc vào lúc chiều tối có hiệu quả cao.

– Bọ nhảy trưởng thành ban ngày hoạt động mạnh, rất khó trừ nhưng đêm ít hoạt động và thường tập trung giữa nõn cải nên tiến hành phun thuốc lúc chập tối sẽ cho hiệu quả phòng trừ cao nhất. Để hạn chế bọ nhảy chu chuyển phá hại vụ kế tiếp, khi thu hoạch nên chừa lại một diện tích nhỏ ở giữa ruộng, thu hút bọ tập trung vào đó rồi phun xịt thuốc tiêu hủy (bỏ cả rau), hạn chế mật độ bọ cho các vụ sau.

– Để tăng tính hiệu quả khi diệt Bọ nhảy gây hại rau, ngoài các biện pháp phòng trị còn các giải pháp thay thế tự nhiên và một đồng minh đắc lực để ngăn Bọ nhảy là tỏi.  Tỏi chứa các hợp chất tự nhiên có tác dụng xua đuổi nhiều loài gây hại trong vườn, bao gồm cả Bọ nhảy. Allicin, thành phần hoạt chất trong tỏi, phá vỡ hành vi kiếm ăn của các loài gây hại này, khiến nó trở thành một giải pháp hiệu quả và thân thiện với môi trường cho vườn rau. Nên thường xuyên kiểm tra cây rau xem có dấu hiệu gây hại của Bọ nhảy gây ra hay không, từ đó điều chỉnh tần suất phun tỏi dựa trên mức độ nghiêm trọng của sự phá hoại.

BBT Tổng hợp

 (Nguồn từ CCTT và BVTV TP.HCM và các tài liệu lĩnh vực trồng trọt)