“VẤN NẠN TIẾNG ỒN VÀ HÀNH ĐỘNG CỦA CHÚNG TA”

         Trên thế giới, tiếng ồn được xem một vấn nạn tại các đô thị, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, năng suất lao động và học tập, chất lượng cuộc sống của người dân và ảnh hưởng xấu đến các mối quan hệ cộng đồng.

          Cũng như các đô thị lớn trên thế giới, cùng với các thành tựu về kinh tế- xã hội, Thành phố Hồ Chí Minh đang phải đối mặt với nhiều thách thức về môi trường, văn hóa, xã hội từ chính quá trình phát triển kinh tế, đô thị hóa và gia tăng dân số nhanh chóng. Gần đây, vấn nạn tiếng ồn tại các khu dân cư, đặc biệt là tiếng ồn từ các hoạt động sinh hoạt và hoạt động kinh doanh dịch vụ (phát nhạc, hát karaoke âm thanh lớn.. ) ngày càng gia tăng và gây nhiều bức xúc trong nhân dân.

          Để giải quyết vấn đề tiếng ồn, giữ gìn sự yên tĩnh, môi trường sống yên lành tại các khu dân cư, đảm bảo chất lượng cuộc sống của nhân dân thành phố, bên cạnh sự kiên quyết của chính quyền trong xử lý các trường hợp vi phạm, mỗi người dân, tổ chức, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ cần hiểu rõ các tác hại và vấn đề liên quan đến tiếng ồn và nghiêm túc chấp hành các quy định của Pháp luật và quy ước, quy định của khu dân cư về tiếng ồn.

I. THÔNG TIN CHUNG VỀ TIẾNG ỒN VÀ TÁC HẠI CỦA TIẾNG ỒN

1. Khái niệm về tiếng ồn

          Tiếng ồn (noise) là những âm thanh không mong muốn, gây khó chịu cho người nghe. Hai đặc tính quan trọng của âm thanh hay tiếng ồn tác động đến con người là cường độ âm thanh (dB) và tần số âm thanh (Hz).

          Ô nhiễm tiếng ồn (noise pollution hay noise disturbance) xảy ra khi tiếng ồn trong môi trường vượt quá ngưỡng nhất định gây khó chịu cho người hoặc động vật.

2. Các nguồn gây ồn trong khu dân cư

          Tiếng ồn trong khu dân cư phát sinh từ nhiều nguồn: từ các phương tiện giao thông, từ hoạt động sản xuất – kinh doanh – dịch vụ trong khu dân cư, từ hoạt động xây dựng và từ hoạt động sinh hoạt của các cá nhân, hộ gia đình..

          Trong thời gian gần đây, nguồn gây ồn nhận được nhiều phản ánh từ người dân, gây bức xúc trong nhân dân thành phố chủ yếu là từ các hoạt động sử dụng thiết bị âm thanh cường độ lớn mà không có biện pháp cách âm, kiểm soát tiếng ồn phù hợp, cụ thể như:

• Các cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke, vũ trường, quán bar…
• Các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống có sử dụng loa di động hát karaoke, phát nhạc (trong nhà hoặc ngoài trời)…
• Hoạt động kinh doanh có sử dụng loa phát thanh, phát nhạc để quảng cáo, giới thiệu sản phẩm…
• Hoạt động sinh hoạt của người dân trong khu dân cư (phát nhạc, hát karaoke trong nhà hoặc ngoài trời)…

3. Tác hại của tiếng ồn

          Tổ chức Y tế Thới giới đánh giá ô nhiễm tiếng ồn là một trong những vấn đề môi trường hàng đầu ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần, chất lượng cuộc sống của cư dân các thành phố lớn.

          Tùy theo cường độ ồn, tần suất và thời gian tiếp xúc, ô nhiễm tiếng ồn có thể gây ra các ảnh hưởng tức thời và lâu dài đến sức khỏe bao gồm giảm thính lực, ảnh hưởng đến giao tiếp, ảnh hưởng đến sự nghỉ ngơi, giấc ngủ; ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tinh thần và tâm lý; ảnh hưởng đến hành vi cá nhân, năng suất lao động và khả năng học tập; và từ đó ảnh hưởng xấu đến các quan hệ cộng đồng, an ninh trật tự tại các khu dân cư.

          Giảm thính lực và mất thính lực

          Những người thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với tiếng ồn liên tục có thể dẫn đến suy giảm thính lực, khả năng nghe dần kém đi trước khi bị mất hoàn toàn thính lực và điếc tai.

Sự tiếp xúc thường xuyên với tiếng ồn có độ lớn trên 80 decibel có thể làm giảm thính lực. Cơ chế gây giảm thính lực do tiếp xúc với tiếng ồn là cơ chế thần kinh và cơ học. Tiếng ồn gây nên những thương tổn ở bộ phận thần kinh của cơ quan thính giác, những nghiên cứu đã quan sát thấy ở những người tiếp xúc với tiếng ồn thường xuyên, ngưỡng đáp ứng của thần kinh thính giác tăng, dẫn đến mất khả năng nhạy cảm thông thường, dần dần không cảm ứng được với âm tần có cường độ thấp.

          Căng thẳng tinh thần, rối loạn giấc ngủ và các bệnh về tim mạch, tiêu hóa

          Một số nghiên cứu ghi nhận, những người thường xuyên sống trong môi trường có tiếng ồn thường có sức khỏe kém hơn những người ở các nơi không bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn.

          Tiếng ồn khiến cơ thể tăng tiết catecholamin, cortisol – là những chất tham gia vào quá trình điều hòa và kiểm soát các hoạt động trong cơ thể, bao gồm cả hệ tim mạch. Vì vậy khiến nhịp tim và huyết áp tăng lên. Ngoài ra tiếng ồn cũng khiến người ta cảm thấy căng thẳng và mất ngủ, dẫn đến tăng huyết áp và rối loạn hoạt động của tim.

          Những nghiên cứu gần đây cũng cho thấy nếu âm lượng trên 50 decibel vào ban đêm cũng có nguy cơ gây nhồi máu cơ tim do cơ thể sản xuất quá nhiều và liên tục cortisol. Tiếng ồn tác động đến cơ thể qua hệ thần kinh thực vật (thần kinh giao cảm) và hệ nội tiết (tuyến yên và tuyến thượng thận). Những tác động này kéo dài gây nên các nguy cơ như huyết áp tăng, mỡ máu tăng, độ nhớt của máu tăng, tăng nhịp tim, tăng lượng đường trong máu, ảnh hưởng các yếu tố đông máu. Từ đó gây nên bệnh cao huyết áp, bệnh tim thiếu máu cục bộ và nghiêm trọng hơn là đột quị

          Tiếng ồn còn làm cho mất ngủ, suy sụp tinh thần và thường bị căng thẳng thần kinh. Việc mất ngủ kéo dài cũng là nguyên nhân gây rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp, nguy cơ nhồi máu cơ tim cao; nguy cơ béo phì, đái tháo đường…

          Đối với hệ tiêu hóa, tình trạng ô nhiễm tiếng ồn liên tục ảnh hưởng đến sự tiêu hóa của cơ thể con người như làm giảm co bóp dạ dày, giảm tiết dịch vị dạ dày, giảm tiết dịch nước bọt ở miệng…

          Ảnh hưởng đến năng suất lao động, học tập

          Từ các ảnh hưởng đối với sức khỏe, thần kinh, tiếp xúc với tiếng ồn kéo dài gây mệt mỏi, giảm khả năng tập trung chú ý, ảnh hưởng đến năng suất chất lượng công việc, học tập giảm sút.

          Ô nhiễm tiếng ồn cũng ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ em, ảnh hưởng đến sự phát triển và tâm sinh lý của trẻ. Từ đó sẽ gây ảnh hưởng đến chất lượng và kết quả học tập. Trí nhớ con người cũng bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm tiếng ồn, khả năng nhận thức của trẻ cũng sẽ bị suy giảm đáng kể.

          Ảnh hưởng đến quan hệ cộng đồng, an ninh trật tự khu dân cư

          Cùng với những ảnh hưởng đến sức khỏe, các rối loạn về giấc ngủ, người tiếp xúc lâu và thường xuyên với tiếng ồn có thể dẫn đến thay đổi hành vi, tâm lý căng thẳng, dễ cáu gắt, bực bội… Quan hệ giữa các cá nhân, hộ gia đình trong cộng đồng dân cư từ đó dễ xảy ra mâu thuẫn, xung đột liên quan tới tiếng ồn. Một số trường hợp gây bức xúc kéo dài có thể gây mất an ninh trật tự khu dân cư.

II. TRÁCH NHIỆM CỦA CỘNG ĐỒNG ĐỐI VỚI TIẾNG ỒN

1. Trách nhiệm của cá nhân, hộ gia đình, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ:

• Tôn trọng sự yên tĩnh chung, không gây ồn ào, huyên náo dẫn đến mất trật tự và làm ảnh hưởng xấu đến nhu cầu sinh hoạt và nghỉ ngơi của cộng đồng dân cư xung quanh;
• Chấp hành các quy định của Pháp luật và các hương ước, quy ước, cam kết của khu dân cư về tiếng ồn;
• Trong trường hợp có các hoạt động gây tiếng ồn, phải có các biện pháp giảm thiểu, kiểm soát tiếng ồn theo quy định, đảm bảo không gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng dân cư xung quanh;
• Các tổ chức, cơ sở kinh doanh dịch vụ có trách nhiệm nhắc nhở khách hàng và các cá nhân có liên quan không gây ồn làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự tại khu vực, phạm vi kinh doanh của đơn vị;
• Chủ động giảm thiểu tác động của tiếng ồn (có giải pháp hạn chế tiếng ồn xâm nhập vào không gian sống bằng cách trang bị kính cách âm, vách ngăn, thêm mảng xanh quanh nhà…);
• Phản ảnh với chính quyền địa phương các trường hợp vi phạm về tiếng ồn qua các kênh tiếp nhận thông tin chính thức.

2. Chủ đầu tư, Ban quản trị nhà chung cư, khu dân cư mới:

• Có trách nhiệm đưa nội dung về chấp hành các quy định liên quan đến tiếng ồn vào Nội quy quản lý và sử dụng nhà chung cư;
• Phối hợp chặt chẽ với địa phương trong công tác ngăn ngừa, giám sát, xử lý tiếng ồn trong phạm vi quản lý.

III. Các quy định xử phạt đối với vi phạm về tiếng ồn

1. Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình (thay thế Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013):

Hình thức xử phạt bổ sung (quy định tại Khoản 3, Điều 8): Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 2 Điều này..

2. Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18 tháng 11 năm 2016 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn (QCVN 26:2010/BTNMT) quy định giới hạn tiếng ồn như sau:

Trong đó:

– “Khu vực đặc biệt” là những khu vực trong hàng rào của các cơ sở y tế, thư viện, nhà trẻ, trường học, nhà thờ, đình, chùa và các khu vực có quy định đặc biệt khác.

– “Khu vực thông thường” gồm: khu chung cư, các nhà ở riêng lẻ nằm cách biệt hoặc liền kề, khách sạn, nhà nghỉ, cơ quan hành chính.

3. Nghị định số 38/2021/NĐ-CP ngày 29/3/2021 của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo (có hiệu lực từ ngày 01/06/2021 thay thế Nghị định 158/2013/NĐ-CP).

Tại Điều 44 của Nghị định quy định về mức phạt tiền đối với các hành vi vi phạm quy định về quảng cáo bằng loa phóng thanh và hình thức tương tự như sau:

V. Kênh tiếp nhận thông tin phản ánh về tiếng ồn

1. Cổng thông tin 1022:

Tiếp nhận 24/7 các phản ánh của người dân qua các hình thức tương tác:

• Tổng đài 1022: Cung cấp thông tin sự cố qua hình thức gọi điện thoại đến số tổng đài 1022.
• Mobile App “Tổng đài 1022” (phiên bản trên Android và trên iOS), cho phép chụp hình và chọn địa điểm xảy ra sự cố trên bản đồ để phản ánh.
• Cổng thông tin điện tử: Truy cập https://1022.tphcm.gov.vn
• Hộp thư điện tử (email): Gửi thông tin phản ánh đến hộp thư điện tử 1022@tphcm.gov.vn
• Mạng xã hội Fanpage:  https://www.facebook.com/1022.tphcm.gov.vn

2. Các kênh tiếp nhận thông tin của quận/huyện, phường/xã/thị trấn

Ủy ban nhân dân quận huyện, phường, xã, thị trấn cung cấp thông tin về kênh tiếp nhận thông tin phản ánh tại điện phương và số điện thoại của công an khu vực để phản ảnh về tiếng ồn đến từng hộ gia đình trên địa bàn.

Tài liệu tham khảo

1. World Health Organization. Guidelines for community noise. Tại đường dẫn: https://apps.who.int/iris/handle/10665/66217
2. World Health Organization. Burden of disease from environmental noise. Tại đường dẫn: http://www.euro.who. int/__data/assets/pdf_file/0008/136466/e94888.pdf
3. TS Vũ Xuân Đán – Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC). Ảnh hưởng của tiếng ồn đến sức khỏe, tại đường dẫn https://hcdc.vn/category/van-de-suc-khoe/anh-huong-cua-tieng-on-den-suc-khoe-becff4bf4ea46662e4018be524fac57e.html

Sở Tài Nguyên và Môi trường