Thông báo ý kiến kết luận của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – Hoàng Trung tại Hội nghị “Hiện trạng và định hướng quản lý sức khỏe đất hướng tới sản xuất trồng trọt bền vững” được tổ chức Thành phố Hồ Chí Minh

     Ngày 14/6/2024, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) Hoàng Trung đã chủ trì Hội nghị “Hiện trạng và định hướng quản lý sức khỏe đất hướng tới sản xuất trồng trọt bền vững”. Từ báo cáo của Cục Trồng trọt; báo cáo tham luận của khối nghiên cứu, tổ chức quốc tế, doanh nghiệp và ý kiến trao đổi, thảo luận của các đại biểu đơn vị, cá nhân tham dự Hội nghị, Thứ trưởng Hoàng Trung đã đưa ra những chỉ đạo kết luận và Bộ NN-PTNT đã ban hành Thông báo số 4528/TB-BNN-VP ngày 25/6/2024 về nội dung chủ đề Hội nghị như sau:

Đất là tư liệu sản xuất đặc biệt, là ngôi nhà của các hệ sinh thái. Vì vậy, sức khỏe đất đang là vấn đề được cả Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm. Hiện nay, bình quân diện tích đất đai trên đầu người thấp; cộng với tập quán thâm canh, chuyên canh, sử dụng không cân đối phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; Ô nhiễm đất do sự phát triển của các khu công nghiệp, làng nghề; tác động của biến đổi khí hậu dẫn tới hạn hán, xâm nhập mặn, phèn hóa,… đã làm sức khỏe đất bị suy giảm nghiêm trọng.

    Trước thực trạng sức khỏe đất đang ngày càng suy giảm, trong khi nhu cầu về lương thực thực phẩm và yêu cầu về sản xuất bền vững ngày càng cấp thiết, đã có nhiều hoạt động quản lý và kỹ thuật đã được triển khai. Trong đó phải kể đến hành lang pháp lý về sức khỏe đất cũng đã được hoàn thiện cơ bản, đáp ứng nhu cầu thực tiễn; tiến bộ khoa học và các kết quả nghiên cứu, khảo sát về sức khỏe đất trong nông nghiệp ngày càng được ứng dụng rộng rãi; một số biện pháp bảo vệ đất trồng trọt khỏi thoái hóa, ô nhiễm hay kết hợp sử dụng vật tư đầu vào theo thực trạng chất lượng đất đã được một số địa phương triển khai trong thời gian qua. Tuy nhiên, công tác quản lý sức khỏe đất vẫn còn nhiều vấn đề cần tập trung giải quyết. Các quy định pháp luật mới tập trung hướng dẫn đối với đất trồng lúa mà chưa quan tâm đến các loại cây trồng khác. Việc đánh giá về thoái hóa đất, chất lượng đất, ô nhiễm môi trường đất, tiềm năng đất đai, phân hạng đất đai vốn có liên quan chặt chẽ đến sức khỏe đất mới chỉ được triển khai để phục vụ công tác quy hoạch và quản lý đất đai, chưa phản ánh thực trạng chất lượng đất, sức khỏe đất để phục vụ công tác chỉ đạo sản xuất nông nghiệp. Việc chuẩn đoán, đánh giá hiện trạng sức khỏe đất và dinh dưỡng cây trồng chưa được thực hiện thường xuyên, thiếu đồng bộ. Nhận thức về sức khỏe đất chưa được quan tâm đúng mức; chưa được tuyên truyền, nâng cao nhận thức về mối liên hệ giữa sức khỏe đất và dinh dưỡng cây trồng. Công tác nghiên cứu khoa học về sức khỏe đất, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hoạt động trong lĩnh vực sức khỏe đất chưa được thực sự quan tâm.

    Để giải quyết những tồn tại nêu trên và nhằm góp phần cải thiện sức khỏe đất hướng tới sản xuất trồng trọt bền vững, Bộ NN-PTNT đề nghị các đơn vị trực thuộc Bộ, các địa phương, các hiệp hội, tổ chức cá nhân có liên quan gồm: Cục Trồng trọt, Cục Bảo vệ thực vật, Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Sở NN-PTNT các tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương, Các Viện nghiên cứu, trường Đại học, Các Hiệp hội, doanh nghiệp,… tập trung triển khai thực hiện các nhiệm vụ cụ thể theo chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị đã phân công liên quan đến chủ đề nói trên.

Theo đó, đối với Trung tâm Khuyến nông Quốc gia là đơn vị có nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với Cục Trồng trọt và các đơn vị liên quan tổ chức triển khai các mô hình, tuyên truyền tập huấn cho nông dân và cán bộ kỹ thuật địa phương các quy trình canh tác, quy trình duy trì, bảo vệ và cải tạo đất,… Đồng thời, xây dựng và nhân rộng các mô hình canh tác tiến bộ cho hiệu quả cao về kinh tế, môi trường, góp phần bảo vệ và nâng cao sức khỏe đất trong đó sử dụng phân bón cân đối giữa hữu cơ và vô cơ, sử dụng phân bón hữu cơ, phân bón sinh học từ nguồn nguyên liệu tại địa phương, sử dụng công thức phân bón giảm phát thải khí nhà kính.

    Riêng với các đơn vị trực thuộc Sở NN-PTNT các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có nhiệm vụ chủ động triển khai và báo cáo cấp có thẩm quyền bố trí nguồn lực để xây dựng các chương trình, đề án, dự án về quản lý, nâng cao sức khỏe đất phù hợp với đặc điểm và thế mạnh của địa phương. Lồng ghép các chỉ tiêu về tăng cường sức khỏe đất vào các bộ chỉ tiêu phát triển tại địa phương để có cơ chế rà soát, đánh giá hàng năm; tổ chức đào tạo, tập huấn bồi dưỡng chuyên môn về sức khỏe đất, đặc biệt đối với đối tượng là cán bộ kỹ thuật tại địa phương; hướng dẫn người dân áp dụng các giải pháp kỹ thuật để bảo vệ, nâng cao sức khỏe đất gắn với quản lý dinh dưỡng cây trồng; quản lý chặt chẽ và thường xuyên tổ chức thanh, kiểm tra, xử lý kịp thời các hành vi gây ô nhiễm môi trường đất, thoái hóa đất hoặc sử dụng đất không đúng mục đích, làm ảnh hưởng đến chất lượng và sức khỏe đất trồng trọt trên địa bàn theo quy định của pháp luật.

(Chi tiết đính kèm Thông báo số 4528/TB-BNN-VP ngày 25/6/2024 của Bộ NN-PTNT)

M.Hiếu